Alcohol in relatie tot het omgaan met problemen

De een drinkt voor de gezelligheid en om te ontspannen, terwijl de ander alcohol vooral gebruikt om gevoelens te verdoven of om met problemen om te kunnen gaan. In haar onderzoek naar de relatie tussen alcohol en de manier waarop vrouwen met problemen omgaan, ontdekte psychologe Carien Karsten vier verschillende strategieën.

Hoewel het ontwikkelen van een (problematische) drinkgewoonte bij zowel mannen als vrouwen hetzelfde verloopt, zijn de redenen waarom mannen of vrouwen drinken vaak verschillend. Zo is op de site van Jellinek te lezen dat mannen vaker drinken om zichzelf een houding te geven, om spanning van zich af te drinken of om depressieve gevoelens tegen te gaan. Vrouwen drinken vaker als reactie op negatieve situaties en om pijn te verdoven. Bovendien drinken vrouwen vaker stiekem en alleen. Ook hebben zij meer last van schuldgevoelens over hun drinkgedrag.

Psychologe Carien Karsten deed jaren geleden onderzoek naar manieren waarop vrouwen alcohol gebruiken om met problemen om te gaan. Hoewel het niet uitgesloten is dat deze strategieën ook door mannen worden toegepast, richtte dit onderzoek zich alleen op vrouwen. Het onderzoek legde vier verschillende ‘strategieën’ bloot.

1. De aanpassingsstrategie

Deze strategie wordt toegepast door vrouwen die vanbinnen ontevreden zijn over hun manier van leven, maar vinden dat ze dit toch vol moeten houden. Alcohol is de zoethouder die hen helpt om zich aan te passen en de situatie te verdragen. Het onderliggende probleem bij deze strategie ligt vaak op het relationele vlak. Het kan zijn dat de vrouw zich gevangen voelt in een rolpatroon of structureel overbelast wordt, bijvoorbeeld door de combinatie van werk en gezin.

2. De performance-strategie

In dit geval drinkt een vrouw om zich een houding te geven of om aan een bepaald imago te voldoen. Alcohol drinken heeft hier een symbolische functie: het staat voor stoerheid, kameraadschap, avontuur en plezier maken. Vooral bij vrouwen die een ‘mannenberoep’ uitoefenen, kan drinken een middel zijn om door mannelijke collega’s als gelijke te worden gezien. Voor sommige vrouwen is drinken een manier om te rebelleren en protesteren. Omdat excessief drinken bij vrouwen eerder wordt gezien als ‘onfatsoenlijk’, is overmatig alcoholgebruik hier een manier van verzet.

3. De verdovingsstrategie

Hierbij is alcohol een vluchtmiddel, het wordt gebruikt om niet te hoeven voelen. Vooral vrouwen met traumatische ervaringen op het gebied van mishandeling, verwaarlozing of misbruik, gebruiken alcohol om gevoelens van pijn te verdoven.

4. De roesstrategie

In deze strategie wordt vooral de roes gezocht. Dit hoeft niet altijd te betekenen dat iemand stomdronken wil worden. Het gaat eerder om het ontvluchten van de dagelijkse beslommeringen en het loslaten van de controle. Alcohol wordt gebruikt om gewenste gevoelens, waar anders weinig of geen ruimte voor is, toe te laten. Alcohol is bij deze strategie een manier om bijvoorbeeld sociale contacten soepeler te laten verlopen.

Bron: alcoholhulp.be

(Deels) herkenbaar?

Bovenstaande strategieën staan voor vier manieren waarop alcohol een rol kan spelen bij het omgaan met problemen. In de praktijk kunnen deze wat meer door elkaar lopen. Bovendien zijn deze strategieën onderzocht onder vrouwen die stelselmatig te veel dronken. Dit neemt niet weg dat meer mensen zichzelf kunnen herkennen in het drinken omdat je niet lekker in je vel zit, jezelf een houding wil geven, wil verdoven of in een roes wil komen.

Herken jij jezelf in een van deze strategieën? Praat erover op het IkPas-forum!