Is er een verband tussen alcohol & agressie?

Een opstootje in een drukke uitgaansstraat, ruzie in de kroeg, rellen tijdens een voetbalwedstrijd. De combinatie van alcohol en -grote- groepen mensen blijkt nogal eens een explosieve cocktail. Kunnen we hiermee zeggen dat alcohol leidt tot agressie? Zo ja, hoe komt dit dan? En schuilt er in ieder van ons een agressieveling met het schuim op de mond, zodra iemand op onze tenen stapt? 

Om maar meteen met de open deur in huis te vallen, onderzoek bevestigt het verband tussen alcohol en agressie. Hierbij geldt: hoe meer alcohol er wordt gedronken, hoe groter de kans wordt dat dit leidt tot agressief gedrag. Tot op een bepaalde hoogte tenminste, want bij mensen die door blijven drinken, neemt de kans op agressie uiteindelijk weer af. Denk aan de dronken ruziezoeker die bijna niet meer op zijn benen kan staan, laat staan dat hij motorisch nog in staat is om met iemand op de vuist te gaan.

Alcohol en geweld in het uitgaansleven

Een ruzie in de kroeg is geen toeval. Zo’n 80% van het alcoholgerelateerd geweld vindt namelijk plaats in het uitgaansleven. Van alle uitgaanders voelt 30% zich tijdens het uitgaan soms opgefokt of agressief. Een kleine 25% is wel eens bij een vechtpartij betrokken geweest. In bijna alle gevallen was het geweld alcoholgerelateerd. Veel van de betrokkenen was jonger dan 24 jaar. Hieruit kun je concluderen dat jongeren en jongvolwassenen meer risico lopen om onder invloed van alcohol betrokken te raken bij geweld. Bron: trimbos.nl

Leidt alcohol altijd tot agressie?

Gelukkig niet. Lang niet iedereen die alcohol drinkt, wordt agressief of gewelddadig. Of iemand last krijgt van een ‘kwade dronk’ hangt af van allerlei factoren, zoals hoeveel alcohol iemand drinkt, biologische factoren, individuele persoonlijkheidskenmerken en de omgeving. Voordat we hierop ingaan, kijken we eerst naar de invloed van alcohol op de hersenen.

Alcohol en de (verminderde) werking van onze hersenen

Alcohol beïnvloedt onze hersenen op verschillende manieren. Een van de effecten, is dat je last krijgt van tunnelvisie. Hierbij gaat al je aandacht uit naar één ding. Zo kan dat duwtje in een drukke kroeg uitgroeien tot een grote, onoverkomelijke ergernis. Verder neemt alcohol remmingen weg, waardoor we impulsiever reageren en de gevolgen van onze acties minder goed overzien. Deze twee effecten samen, zorgen ervoor dat mensen onder invloed van alcohol heel boos kunnen reageren, daar waar ze normaal gesproken kalmer zouden blijven. Ook maakt alcohol mensen minder angstig. Hierdoor gaan ze confrontaties minder snel uit te weg, of zoeken ze deze zelfs op. Een ander effect van alcohol op onze hersenen, is dat we minder goed in staat zijn om het gedrag van anderen te interpreteren. Een foutje, zoals het omstoten van een glas, wordt sneller persoonlijk opgevat. Met ruzie als gevolg. Kortom, al deze factoren samen maken dat onze hersenen -en emoties- onder invloed van alcohol beduidend sneller het kookpunt bereiken, dan in nuchtere staat.

Risicogroep: jonge mannen

Zoals gezegd is niet iedereen gevoelig voor de ‘agressie-factor’ van het drinken van alcohol. In de praktijk blijken dit vooral jonge mannen te zijn met een opvliegend karakter, weinig emotionele binding en weinig empathie voor anderen. Ook mensen met een impulsief karakter lopen meer risico dan anderen.

De omgeving

Tot slot speelt ook de omgeving een belangrijke rol als het gaat om het prikkelen van agressief gedrag. Denk aan een drukke omgeving met veel mensen en luide muziek, waar een verkeerde opmerking of een duw al snel ruzie kan veroorzaken. Niet zo gek dus dat alcohol vooral in het uitgaansleven leidt tot agressie.

Bron voor dit item is het artikel ‘Verklaringen voor de relatie tussen alcohol en agressie’ van het Trimbos-instituut.