De verschillende ontwenningsverschijnselen

Was je voorheen gewend om meerdere keren per week of dagelijks een glas of meerdere glazen alcohol te drinken, dan zou je met name aan het begin van je pauze last kunnen hebben van (lichte) ontwenningsverschijnselen. Welke verschijnselen dit kunnen zijn en hoe je hiermee omgaat, lees je hier.

Trillen, transpireren, vermoeidheid, slecht slapen, hoofdpijn: allemaal voorbeelden van (lichte) ontwenningsverschijnselen waar je mee te kunt krijgen als je tijdelijk stopt met het drinken van alcohol. De mate waarin je last krijgt, of hebt, van deze verschijnselen –ook wel onthoudingsverschijnselen genoemd- ligt aan de hoeveelheid alcohol die je (dagelijks) dronk voor de pauzeperiode. Hieronder lees je welke verschijnselen veelvoorkomend zijn. We pikken er een paar uit die we nader verklaren.

Hoofdpijn

Hoofdpijn behoort tot de milde ontwenningsverschijnselen. Wanneer je langere tijd alcohol drinkt, went je lichaam daaraan. Er treden aanpassingen op in de hersenen om de dagelijkse effecten van alcohol op te kunnen vangen. Alcohol is een verdovende stof. Dagelijks gebruik leidt ertoe, dat de signaalstoffen in de hersenen die deze demping veroorzaken afnemen en dat de signaalstoffen in de hersenen die activeren juist toenemen. Dit is een soort compensatie voor de dagelijkse verdoving door alcohol. Als je dan ineens stopt met drinken, staat je brein als het ware in een overactieve stand, omdat het de dempende, verdovende effecten van alcohol plots mist. Dit leidt tot allerhande ontwenningsklachten, waaronder hoofdpijn, maar bijvoorbeeld ook rusteloosheid, slaapklachten, trillen, zweten et cetera. Als je langdurig veel hebt gedronken, kan stoppen zelfs leiden tot bijvoorbeeld een psychose of epilepsie.

Wat kun je ertegen doen?

Als je veel hoofdpijn hebt na het stoppen met alcoholgebruik kun je natuurlijk proberen wat afleiding te zoeken en te ontspannen. De onrust en spanning die gepaard kunnen gaan met het stoppen, kun je op die manier vaak goed opvangen. Sporten kan hier ook behulpzaam bij zijn. Als de hoofdpijn echt te heftig is, kan paracetamol tijdelijk ondersteuning bieden.

Slecht slapen

De meeste mensen die stoppen met drinken hebben in het begin moeite met slapen. Na een aantal dagen en soms pas weken, herstelt dit zich weer. Door het drinken van alcohol is het natuurlijke slaapritme verstoord. Het lichaam heeft tijd nodig om dit weer in balans te brengen.

Wat kun je ertegen doen?

-Accepteer dat je de komende tijd slecht zult slapen. Haal de spanning eraf dat je per se wilt slapen.

-Ga niet overdag slapen, verschuif je dag- en nachtritme niet.

-Leer jezelf een aantal ontspanningstechnieken die je ’s nachts kunt toepassen. Ook al slaap je niet, je ontspant dan in ieder geval wel.

-Ontspan je voor het slapen gaan. Ga niet iets doen waarbij je je geestelijk moet inspannen.

-Geef niet toe aan de verleiding om te drinken om maar te kunnen slapen. Op langere termijn levert dit geen resultaat op.

-Doe ’s avonds iets anders dan je gewend bent, ga bijvoorbeeld nog even rustig een blokje omlopen en drink daarna nog een beker warme melk met honing of anijs.

-Leg een boek naast je bed, dat makkelijk te lezen is en geen spanning oproept.

Bron: jellinek.nl

Onrustig gevoel

Stoppen kan gepaard gaan met onrust en spanning. Lichamelijk en geestelijk mis je iets. Je weet je geen raad met jezelf. Je loopt zenuwachtig rond, kunt je niet concentreren en bent geprikkeld. Dit is een veelvoorkomend ontwenningsverschijnsel. Goed nieuws: ook dit gevoel verdwijnt weer.

Wat kun je ertegen doen?

De oplossing is in dit geval niet zozeer paracetamol, maar afleiding zoeken. Onderneem ontspannende activiteiten (een bad, een wandeling, een puzzel leggen) of voer eventueel ontspanningsoefeningen uit, zoals ademhalingsoefeningen of yoga. Bij mensen die dagelijks overmatig drinken kan het aangewezen zijn om hun pauzeperiode met medicijnen te ondersteunen om ernstige ontwenning en complicaties van ontwenning (bijvoorbeeld onttrekkingsinsult=epileptische aanval, of delier) te voorkomen.

Mocht je meerdere ontwenningsklachten hebben, of dagelijks meer dan vijf eenheden alcohol drinken, dan is het verstandig advies in te winnen bij een arts. Deze kan medicatie voorschrijven om de ontwenningsklachten op te vangen en te voorkomen dat de ontwenning ernstig ontregelt. Soms is intensieve begeleiding of opname in een kliniek aangewezen.

Bron: Prof. dr. Arnt Schellekens, Hoogleraar verslaving en psychiatrie, Radboudumc Nijmegen