Oh, die lever

Mijn vijfdeklassers zijn begonnen aan het serieuze werk: de schoolexamens. Voor het vak Nederlands hebben ze er niet zo veel en dus is elk schoolexamen een bron van lichte paniek. Het eerste is sowieso al spannend en dan is het ook nog een presentatie. Wat helpt, is dat ze het met z’n tweeën mogen doen en dat ze vrij zijn in de keuze van een onderwerp, zo lang het maar om een maatschappelijke kwestie gaat. Ze moeten een standpunt innemen en dat verdedigen met goed onderbouwde argumenten.

Deze week verdedigden twee jongens de stelling ‘De jeugd denkt te weinig na over de negatieve aspecten van alcohol’. Een beetje plichtmatig draaiden ze het riedeltje af dat ze in mentorlessen en op televisie al vaker hadden gehoord: je doet onder invloed dingen waar je later spijt van krijgt, je kunt er een kater van krijgen en met een beetje pech beland je in het ziekenhuis.

Toen veranderde er iets. Ze vertelden over de schade van drank op de lange termijn. Over levercirrose, kanker, de ziekte van Korsakov, hart- en vaatziekten, angst en depressie. Ze lieten filmpjes zien van influencers die hun eigen drankje promoten, Ronnie Flex die zegt: ‘Alcohol is vies maar dronken zijn is leuk’ en clipjes van liedjes als ‘Zuipen tot we kruipen’, ‘Atje voor de sfeer’ en ‘Ik ben kachel’.

Drankspelletjes kwamen aan bod (‘Waar zijn we eigenlijk mee bezig als we elkaar dwingen om dronken te worden? Als we iemand een mietje noemen omdat hij niks meer op kan?’) en de status die je hebt als je een fles wijn kunt atten. Idioot, vonden ze, als je er nuchter naar kijkt. Groepsdruk, stoerdoenerij.

Of ze zelf wel eens dronken, vroeg ik. Ja, hállo, ik ken mijn pappenheimers. Er werd een beetje gegrinnikt en met voeten geschuifeld. ‘Ja, zeker,’ zei een klasgenoot, ‘zéker drinken zij.’

Ik keek ze fronsend aan.

‘Serieus, mevrouw,’ zei de een. ‘ik ben me oprecht rot geschrokken van al die effecten op langere termijn. Vooral dat van je lever, dat is echt ranzig.’ ‘Maar ja’, zei de ander, ‘we zijn wel jong hè, mevrouw, en dan wil je toch van alles proberen.’ ‘Zeker waar’, zei de eerste, ‘maar nu zie bij elk biertje dat ik zaterdag ga drinken wel mijn lever voor me.’